द युथ हायकार्सची गोरखगडावर रात्रीची चढाई (दिनांक: ४ एप्रिल २०१४, रविवार)

द युथ हायकार्सची गोरखगडावर रात्रीची चढाई (दिनांक: ४ एप्रिल २०१४, रविवार)



ट्रेकची माहिती
मुलुख : मुरबाड तालुका
उंची : २१५० फुट (अंदाजे)
पायथ्याचे गाव : देहरी
जिल्हा : ठाणे
ट्रेकची ग्रेड : मध्यम (काताळारोहण)


इतिहास व आढावा : गोरखगड हा म्हटला तर तसा किल्ला नाहीच, तो आहे एक सुळका. सह्याद्रीच्या रंगांमध्ये असलेल्या भीमाशंकर रांगाशेजारी असलेल्या सिद्धगडाच्या आगदी शेजारी दोन सरळसोट सुळके उभे आहेत,

                                                     जुळे सुळके -  मच्छिंद्रगड व गोरखगड


 



डावीकडे असलेला "मच्छिंद्रगड" आणि आणि उजवीकडे दिसणारा त्रिकोणी सुळका "गोरखगड".  त्यातील गोरखगड हा नवशिक्या ट्रेकर्सना काताळारोहाणासाठी अतिशय योग्य असा सुळका आहे. "मच्छिंद्रगड" मात्र चढाई-च्या सर्व वाट बंद झाल्यामुळे कसलेल्या कातालारोहाकासाठी आजही एक आव्ह्यान-च आहे. मच्छिंद्रगड आणि गोरखगडाच्या मध्ये असलेल्या परिसरामध्ये निबिड जंगल आहे. शहाजी महाराजांच्या कारकीर्दीमध्ये त्या काळी  गोरखगडावर युद्ध झाल्याची काही फारशी नोंद नाही. किल्ला असलेल्याची काही लक्षणे नसलेल्यामुळे बहुदा शेजारी असलेल्या सिद्धगडावर व आसपासच्या परिसरावर लक्ष ठेवण्याकरिता आणि पूर्वी असलेल्या नाणेघाटा-मार्गे जुन्नरला जाणाऱ्या   वाटेवर टेहळणीचा बुरुज म्हणून बहुदा या सुळक्याचा उपयोग होत असावा. अजून एक महत्वाचे म्हणजे नाथसाम्प्रदायामधील एक असलेल्या श्री गोरखनाथांचे साधनेचे ठिकाण म्हणून हे स्थान प्रसिद्ध आहे. पायथ्यापासून वर बरीच चढाई करून झाल्यावर एक कातळाच्या पोटामध्ये गुहा आहे. या गुहेमध्ये ४०-५० लोकांची राहण्याची सोय होऊ शकते. जेवणाची सोय मात्र पायथ्याच्या गावामधूनच करावी जगते. या गुहेच्या मागील बाजूला नाथाची कोरलेली मूर्ती असलेले मंदिर आढळले.

                        मुख्य गुहेच्या मागील बाजूला असलेल्या छोट्या  गुहेतील कोरलेल्या मुर्त्या


गुहेच्या बाजूला थंडगार पाण्याचे टाके आहे. येथून पुढे जाणारी वाट कातळात तुटलेल्या पायर्यांच्या मार्गे माथ्यावर घेऊन जाते.

                                           गडाच्या सर्वोच्य टोकावर गोरखनाथांचे छोटेसे देऊळ


गडाच्या सर्वोच्य टोकावर गोरखनाथांचे छोटेसे देऊळ आहे.  या वाटेवर चढाई करताना सोबत गिर्यारोहणात अनुभवी असलेल्या व्यक्तीच्या मार्गदर्शनाखाली चढाई करावी. येथून पुढे असलेली वाट तशी म्हटली तर वाट अशी नाहीच, कातला-मधून वर जाणाऱ्या पायऱ्या जागोजागी तुटलेल्या स्वरूपात आहेत. काही ठिकाणी तर चढाई अगदी उभी सरळसोट आहे. टीप - या वाटेवर पावसाळ्यामध्ये चढाई करताना विशेष काळजी घ्यावी.

गिर्यारोहणाचा पुरेसा अनुभय असलेल्या "द युथ हायकार्स" च्या माध्यामामधून आम्ही हा ट्रेक आयोजित केला होता. या ट्रेक चे अजून एक खास आकर्षण होते, सहभाग-घेणारे काही परदेसी पाहुणे.

                                                                       परदेसी पाहुणे


त्यामधील काही आणि सहभागघेणाऱ्या इतर काही लोकांसाठी हा त्यांच्या आयुष्यामधील हा पहिलाच ट्रेक होता. आव्ह्यान होते "गोरखगड" आणि त्यातही चढाई होती रात्रीची.                                                            
------------------


ट्रेक ठरवल्या नंतर, काही लोकांनी  या ट्रेकच्या माहितीसाठी मला आणि विशाल म्हस्केला फोन केले होते. तसाच मला एक फोन आला, पलीकडे असणारी व्यक्ती ( मीरेन अरेन्बुरू) परदेशी (स्पेनिश) होती. तिने मला ट्रेक ची जुजबी माहिती विचारली. तिच्यासोबत अजून काही परदेशी लोक ट्रेकला साहाभागी होणार होते. मी उत्कर्ष पतंगे या आमच्या सहायकाला त्या लोकांसोबत आणि अजून काही साहाभागी होणार असलेल्यांना घेऊन ठरलेल्या वेळी घेऊन येण्यास सांगितले.

ठरल्याप्रमाणे आम्ही सर्व मिळून १९ जण ट्रेकच्या आदल्या म्हणजे शनिवारी ०3 तारखेला रात्री ११.०० पर्यंत कल्याण बस डेपो मध्ये जमा झालो, ११.३० ची अहमदनगर बस पकडून मुरबाड ला उतरलो व तेथून पुढे ठरवल्या प्रमाणे जीप वगैरे खासगी वाहनाने मध्यरात्री ०१.०० ला "देहरी" उतरलो.

                                                             कल्याणहून बसचा प्रवास 

गावात आधीच सागीतल्या प्रमाणे चहा, पोहे वगैरे करताना अल्प-परिचयाचा व सूचना, वगैरे कार्यक्रम झाला. ठीक १.४५ ला आम्ही गोरखगडाची चढाई सुरु केली.

                                                                       

सुरुवातीची दमछाक लागणारी चढाई संपल्यावर तासा-सव्वातासात आम्ही कातळटप्याच्या पायथ्याला पोचलो. येथे काळभैरवाच्या मूर्तीची स्थापना केली आहे. तसेच धार्मिक स्थान असलेल्याच्या खुणा आढळून येतात.

                                                                        श्री काळभैरव

खरेपाहता येथून गुहेपर्यंत असलेला कातळटप्पा चढाईसाठी तसा फारसा कठीण नाहीच. परंतु सोबत असलेल्या विशेषता आयुष्यामधला पहिलाच ट्रेक करणाऱ्या काही मंडळींमुळे हि चढाई शिस्तबद्धपणे करावी लागत होती.

                               रात्रीची चढाई

आमच्या मधील विशाल म्हस्के, उमेश ठाकूर, सह्याद्रीतील कातळारोहणासाठी प्रसिद्ध असलेल्या निसर्गमित्र पनवेलचे निखिल पाटील आणि पराग सरोदे हि मंडळी पुढे होती, वाटे मध्ये २ वेळा दोर लावण्यात आले,

अंधारात कातळटप्प्यात चढाई करताना सर्वांची व्यवस्थित काळजी घेऊन आम्ही वरच्या गुहेत पोचलो तेव्हा पाउने-चार वाजले होते. जवळ-जवळ अडीज तासाच्या मेहनतीने सर्व सहभागी मंडळी दमली होती, म्हणून वर पोचल्या-पोचल्या आम्ही काही मंडळी सोडल्यास बाकीचे सर्वच निद्राधीन झाले.

                                                            सकाळच्या चहा-नाश्ताची तयारी

आम्ही काही लोक पुढील तयारीची चर्चा करीत जागे होतो. सकाळी ५.३० वाजता हळू-हळू लोक उठू लागली.

 

                                                                             सूर्योदय  

गुहेमधून सूर्योदयाचे विहंगम दृश्य दिसत होते. एकीकडे आमची मंडळी सकाळच्या चहा-नाश्ताची तयारी करत होते. ठीक ६.३० ला आम्ही सुळक्याच्या टोकावर जाणार्या अंतिम चढाईसाठी निघालो. उमेश ठाकूर आणि विशाल म्हस्के आधी पुढे जाऊन वाटे मध्ये दोर अडकवून आले होते.

                                        सुळक्याच्या अंतिम चढाईच्या टप्प्याची  सुरुवात

वाटे मध्ये असणार्या प्रत्येक कठीण ठिकाणी आमची मंडळी मदतीकरिता उभी होती (काही ठिकाणी उभी चढण आहे).

                                                                       उभी चढण


या वाटेच्या सुरुवातीला असलेली एक छोटी शिडी चढून गेल्यावर मात्र पुढची चढण पाहून आमच्या सोबत आलेल्या काही परदेशी पाहुण्यांची थोडी घाबरगुंडी उडाली होती. इग्नासि कॅपेल्ल बल्ल्बे हा वगळता बाकी सर्व परदेशी मंडळींनी पुढील चढाई करिता असमर्थता दर्शवली.                                                                       
 सर्वोच्य माथ्यावरून स्वतंत्रसेनानी भाई कोतवालांच्या वास्तव्यामुळे परिचित असलेला सिद्धगड, दुर्गम चढाईमुळे कसलेल्या कातालारोहाकासाठी आजही आव्ह्यान असलेला मच्छिंद्रगड, माळशेजचा घाट, जीवधन-नाणेघाटाचा परिसर, भैरवगडाचा परिसर वगैरे दिसतात.

                                                            सिद्धगड आणि भीमाशंकर रांग        

                                                                        मच्छिंद्रगड

                                                     

                                                  

                                                फक्त दोन पाऊले त्या मागे सरळसोट दरी

चढण-उतरणीच्या वटेवर काही ठिकाणच्या कोरीव पायऱ्या जास्त भग्नावस्थेत आहेत, काही ठिकाणच्या वळणावर असलेल्या पायऱ्या सरळसोट तुटलेल्या आहेत त्यामुळे दृष्टीभ्रमामुळे काहीसे भयावह वाटण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. उतरताना वाटेमध्ये दोर सोबतीला होताच पण कातळात कोठे पाय ठेवावा, कोठे हाताला व्यास्थित पकड आहे याची माहिती देण्यासाठी आमची मंडळी जागोजागी उभी होती.

                                                                  नेरिया ओपित्झ

                                                              मुर्तझा इलेक्ट्रिकवाला

                                                                      उभी उतरण

एकमेकांना आधार-सूचना देत आम्ही सर्व मंडळी गुहेत परतलो. थोडासा आराम करून लागलीच पायथ्याच्या "देहरी" गावाच्या वाटेला लागलो, रात्री चढताना लागलेला मार्ग काहींना आता दिवसाच्या उजेडात मात्र काहीसा भयावह वाटत होता.

                                                               एक छोटासा कातळटप्पा

                                               मधुरिमा मयेकर एक कातळटप्पा उतरताना

                                                               अजून एक कातळटप्पा

                                                                 मिरिया घोइकोएत्क्षेअ

 

मीरेन अरेन्बुरूमी 

 

लौरा कॅस्तील्लाआणि मागे विशाल म्हस्के

                                                                       जोसू मार्टिनेझ

                                                                       प्रथमेश मोरे
                                                                                                                        

तरीपण सर्वाना आमच्यावर विश्वास होता. आम्ही सर्वांची सुरूवातीपासून चांगली काळजी घेत होतो. त्यामुळे सर्वच निवांतपणे सकाळी ११.३० पर्यंत खालच्या "देहरी" गावात परतलो.

                                                                      परतीची पायपीट

                                                               देहरी गावाच्या दिशेकडे 

सर्वजण श्रमामुळे प्रचंड थकलेले होते. थोड्या वेळच्या विश्रांती नंतर मस्त गावरान सागुती मेजवानीचा झाडून कार्यक्रम झाला.

                                                                  भोजनाचा कार्यक्रम

                                                                          मस्त कैऱ्या

काहींनी शाकाहारी भोजनाचा आस्वाद घेतला. मुरबाडसाठी गावातून जाणारी बस दुपारी १.३० ला होती. तासभर हाती असल्यामुळे आम्ही जवळच असलेल्या भैरवनाथाच्या मंदिरापाशी जाऊन बसलो. थोडा वेळ कबड्डीचा खेळ रंगला, परदेशी पाहुण्यांसाठी हा नवीन प्रकार होता, तरी पण त्यांनीसुद्धा आपल्या अस्सल देशी खेळाचा आनंद घेतला. 

                             कब्बड्डीचा डाव 

पाहुण्यांनी आमच्या मंडळींसोबत फोटो काढून घेतले.

                                                 पराग सरोदे आणि मिरिया घोइकोएत्क्षेअ

                                                   निखिल पाटील आणि मीरेन अरेन्बुरूमी

                                 उत्कर्ष पतंगे, निलेश जैन, विशाल म्हस्के आणि इग्नासि कॅपेल्ल

थोड्यावेळाने आम्ही १.३० ची मुरबाड बस व तेथून पुढची कल्याण बस पकडून आम्ही ठरलेल्या वेळेला दुपारी ०३.३० ला कल्याणला पोहचलो व ठरवल्या प्रमाणे ट्रेकची सांगता केली. 

----------

गोरखगड ट्रेक मध्ये सहभाग घेऊन मोहीम यशस्वी करण्यात "द युथ हायकार्स" ला सहकार्य करणाऱ्या विशाल म्हस्के, उमेश ठाकूर, निलेश जैन,  उत्कर्ष पतंगे या माझ्या सहकार्यांचा आणि इतर सहभागार्थी प्रथमेश मोरे,  पराग सरोदे,  निखिल पाटील,  मधुरिमा मयेकर, आनंद पोद्दार, मुर्तझा इलेक्ट्रिकवाला, प्रशांत लांडगे, प्रसाद पांढरे आणि इग्नासि कॅपेल्ल, लौरा कॅस्तील्ला, मिरिया घोइकोएत्क्षेअ, जोसू मार्टिनेझ, नेरिया ओपित्झ आणि मीरेन अरेन्बुरूमी या परदेशी पाहुण्याचा मनःपूर्वक आभारी आहे.
हि मंडळी परत मागे फिरली, इग्नासिला मात्र आमच्या सोबत घेऊन मध्यमश्रेणी असलेलेली चढाई करून आम्ही बाकीचे माथ्यावर पोचलो. माथ्यावर पोचल्यावर मिळणाऱ्या आनंदाची खरी मजा काही औरच. कसलेल्या डोंगरयात्रींसाठी ते खरे स्वर्गसुखच असते.

                                                                          ग्रुप फोटो


"द युथ हायकार्स" करिता छायाचित्रीकरणाची जवाबदारी पार पडल्याबद्दल विशेष आभार : मुर्तझा इलेक्ट्रिकवाला

   
                                                              मुर्तझा इलेक्ट्रिकवाला


आपला ऋणी,
द युथ हायकार्स